رادیو سلامت-دکتر علی بابایی زاد- 93/09/17

رادیو سلامت-برنامه زندگی جاریست-دکتر علی بابایی زاد
موضوع: ساعت بیولوژیک بدن

ساعت بیولوژیک(زیستی) بدن
تمام تلاش مغز ما متمرکز بر بقا هستش که بقا بر دو محور زنده ماندن و تولیدمثل می چرخد و در این میان ساعت زیستی بدن دارای اهمیت می باشد .
ساعت زیستی بدن (یا همان ساعت بدن) یک ریتم شبانه روزی برای تنظیم فعالیت های زیست شیمیایی بدن و عملکرد انسان است و موضوعی است که در تمام گیاهان و جانوران وجود دارد.

مادامی که ریتم رفتاری ما (فعالیت های روزانه و ساعت خواب و بیداری) با ریتم طبیعی مغز(ساعت زیستی بدن ) هماهنگ باشد نتیجه بهترین عملکرد طبیعی بدن نظیر بهترین متابولیسم ،بازده بالای قلب ،ترشح منظم غدد درون ریز ، بازده و تمرکز مناسب مغز ، سطح انرژی مناسب و به طور کلی سلامت جسمی خواهد بود و متعاقباً سلامت روانی نظیر قدرت کنترل تکانه و خلق بالا را به همراه خواهد داشت.
ولی عدم هماهنگی فعالیت های روزانه با ساعت بدن در تمامی موارد فوق اختلال ایجاد می کند و مشکلات جسمی و روانی را ناشی می شود و چند دهه ی زیستی سریع تمام شونده ی ما سریع تمام شونده تر خواهد شد!
عوارض عدم هماهنگی ریتم روزانه با ساعت بدن :
1.پایین آمدن بازده و تمرکز مغز و کاهش توانایی حل مسأله و پاسخ بالغانه در موقعیت ها
2.آستانه ی تحریک و قدرت کنترل تکانه کم می شود. مثلاً در موقعیت تصادف رانندگی نسبت به شرایط نرمال زودتر عصبانی می شویم.
3.اختلال در ترشح هورمون ها و متابولیسم بدن که باعث تجمع چربی در بدن و چاقی و نیز افزایش استعداد انسان برای بیماری های قلبی-عروقی و دیابتیک می شود.
دلایل برهم خوردن ریتم :
1.انواع بیماری های مؤثر بر خواب ( زیستی و روانی )
2.سبک زندگی نظیر شیفت های کاری شبانه ، مسافرت های با مسافت طولانی( چند نصف النهار فاصله) ، فعالیت های روزانه ی ناهماهنگ با ریتم نظیر کار با لپ تاپ و گوشی موبایل در ساعات آخر شب

تنظیم وهماهنگ کردن ریتم روزانه با ساعت بدن :
توانایی خودتنظیم گری : یعنی ما بتونیم رضایتمندی کوتاه مدت را به نفع رضایتمندی بلند مدت به تعویق بندازیم .
در مورد هماهنگ کردن ریتم روزانه با ساعت بدن، خود تنظیم گری شامل رفتارهای روزمره ی ماست مثل ساعت خواب وبیداری ، غذا خوردن ، ورزش کردن و بر خود هیجان وارد کردن که این رفتارها به طور عمده در سطح خودآگاه ما و در کنترل و اراده ی خود ماست و به شیوه ی استفاده ی ما از ساعات شبانه روز بستگی دارد . مثلاً اینکه ما در ساعات نزدیک به خواب فعالیت ورزشی داشته باشیم ، یا دارو یا غذای بخصوصی مصرف کنیم ، یا هیجانی به خودمون وارد کنیم ، و یا از لپ تاپ و تبلت و گوشی همراه استفاده کنیم ( به دلیل نور روشنی که از این دستگاه ها منتشر می شود ) ، این موارد باعث ترشح هورمون هایی در بدن ما می شود که ساعت خواب ما را به تعویق می اندازد و ریتم را به هم می ریزد .
پس با اجتناب از موارد فوق و ایجاد هماهنگی بین ساعت زیستی بدن و رفتارهای خودتنظیم گرایانه ( که انتخابات ما در طول شبانه روز هست ) زندگی سالم تر ، طولانی تر و لذت بخش تری خواهیم داشت .

 در مواردی که عدم هماهنگی به صورت بیماری و یا اختلال خواب بروز می کند مراجعه به روانپزشک و یا کلینیک خواب ضروری است.

 با تشکر از آقای فرشاد مبینی بابت گردآوری این مطلب

دانلود فایل صوتی